BANJALUKA – Stranka demokratske akcije blokira formiranje Savjeta ministara, čime pokazuje da odbija ne samo Dejton, nego i sâm demokratski proces, ističe se u Izvještaju Vlade Republike Srpske i ukazuje da međunarodna zajednica ne smije više toj partiji da toleriše uporno odbijanje demokratskih procesa uz kovanje zavjera usmjerenih na ukidanje dejtonskog ustava.
– Odbijanje SDA da ispoštuje izborne rezultate paralizovalo je vlast na nivou BiH i gurnulo BiH u krizu. BiH jedva da se može smatrati demokratskom zemljom pošto pobjedničke stranke na izborima 2018. godine još nisu preuzele vlast – navodi se u 22. Izvještaju upućenom Savjetu bezbjednosti UN-a i podsjeća da SDA blokira formiranje vlasti ne samo na nivou BiH, već i u FBiH i nekim kantonima zato što je razočarana rezultatima izbora iz 2018. godine.
SDA nema posebnu motivaciju da formira novu vlast, dodaje se u tekstu, zato što članovi ove stranke drže vodeće pozicije u institucijama u tehničkom mandatu, između ostalog, poziciju predsjedavajućeg Savjeta ministara i predsjednika Vlade FBiH.
– SDA je postavila nemoguć uslov kao izgovor za sprečavanje formiranja vlasti na nivou BiH i blokira formiranje Savjeta ministara postavljajući kao uslov da se BiH obaveže da NATO savezu podnese Godišnji nacionalni program /ANP/, što je ključni korak ka pridruživanju Alijansi. SDA ignoriše poziv EU da se Savjet ministara formira bez političkog uslovljavanja. Kao što to SDA i zna, ANP kao uslov je nerazuman i nerealan – naglašava se u tekstu i podsjeća da nijedna druga stranka nije postavila uslove za formiranje Savjeta ministara.
Vlada Srpske pojašnjava da je republički parlament usvojio rezoluciju, uz široku podršku, kojom se Republika Srpska obavezala na vojnu neutralnost.
– ANP kao uslov je obični paravan za sprečavanje sprovođenja izbornih rezultata na nivou BiH. Činjenica da SDA blokira i formiranje vlasti u FBiH i nekim kantonima pokazuje da blokada formiranja Savjeta ministara, u stvari, nema veze sa NATO-om – konstatuje se u Izvještaju.
U ovom dokumentu se ističe da osnovni razlog blokade novog Savjeta ministara nije zalaganje za članstvo BiH u NATO, nego sprečavanje srpskih stranaka koje su pobijedile na izborima 2018. godine da preuzmu vlast na nivou BiH, što je krajnje antidemokratski pokušaj da se prenebregne volja izbornog tijela u Republici Srpskoj.
U Izvještaju Savjetu bezbjednosti UN-a iz Vlade Srpske pojašnjavaju da Republika Srpska podržava saradnju sa NATO-om, ali se protivi članstvu BiH u tom savezu.
– Republika Srpska traži ono što je Tomas Džeferson tražio za SAD – “mir, trgovinu i iskreno prijateljstvo sa svim narodima – bez uplitanja u savez sa bilo kim”. Republika Srpska podržava i aktivno učestvuje u kontinuiranoj saradnji BiH sa NATO-om, između ostalog i u okviru programa Partnerstvo za mir, kojem je BiH pristupila 2006. godine, i Individualni akcioni plan za partnerstvo sa BiH, koji je usaglašen sa NATO-om 2008. godine.
Republika Srpska tijesno sarađuje i sa SAD i drugim članicama NATO-a na suzbijanju terorizma i drugim bezbjednosnim pitanjima, ali Republika Srpska, iako nije protiv NATO-a, zalaže se za neutralnost kao i Austrija, Švedska, Finska i Irska.
– Republika Srpska smatra da politika vojne neutralnosti u odnosu na sve strane sile, naročito u svjetlu burne istorije regiona sa savezima, jeste najbolji način da se građanima BiH obezbijede nezavisnost, mir i stabilnost – obrazloženo je u 22. Izvještaju Vlade Srpske.
U ovom dokumentu je naglašno da Republika Srpska smatra da treba jednostavno da živi u miru i prijateljstvu sa svojim susjedima i ne učestvuje u geopolitičkim igrama.
– S obzirom na to da je dogovorena potrošnja na odbranu zemalja članica NATO-a po dva odsto BDP-a, članstvo u NATO-u značilo bi ogromno povećanje potrošnje na odbranu, uprkos činjenici da na Oružane snage otpada više od 40 odsto budžeta institucija na nivou BiH… BiH jednostavno ne može priuštiti dodatne vojne troškove u vrijeme velikih pritisaka na budžete. Povećanje vojne potrošnje koje nosi članstvo u NATO-u zahtijevalo bi štetno povećanje poreza ili bolno rezanje potrošnje – ističe se u tekstu.
U Izvještaju se navodi da neki proponenti članstva BiH u NATO-u tvrde da član 84 Zakona o odbrani nalaže da zemlja ide ka članstvu u NATO-u. Međutim, u stvarnosti, taj član nema nikakvo pravno dejstvo zato što je nelegalan zakonski akt koji je predstavljao pokušaj Parlamentarne skupštine da uzurpira ustavno ovlašćenje Predsjedništva BiH u pogledu traženja članstva u međunarodnim organizacijama.
U Ustavu BiH izričito se kaže da je “Predsjedništvo nadležno za predstavljanje BiH u međunarodnim i evropskim organizacijama i institucijama i traženje članstva u onim organizacijama i institucijama u kojima BiH nije član”.
Ustav BiH daje Predsjedništvu i ovlašćenje za “pregovaranje, otkazivanje i, uz saglasnost Parlamentarne skupštine, ratifikovanje međunarodnih ugovora”, te “koordinaciju, prema potrebi, sa međunarodnim i nevladinim organizacijama u BiH”.
– Na širem planu, Ustav BiH kaže da je Predsjedništvo “nadležno za vođenje spoljne politike BiH”. Pošto su sve ove nadležnosti, naročito nadležnost u pogledu traženja članstva u međunarodnim organizacijama, Ustavom dodijeljene Predsjedništvu, članom 84 se neustavno usmjerava Predsjedništvo i drugi zvaničnici da “sprovedu tražene aktivnosti za pristupanje BiH NATO-u” – navodi se u tekstu.
Iz Vlade pojašnjavaju da je Ustav jasan i da ove aktivnosti spadaju u isključivu nadležnost Predsjedništva.
– Štaviše, Ustavni sud BiH uvažava da je “unutrašnje uređenje BiH zasnovano, između ostalog, na principu podjele vlasti, koji je bitan za koncept vladavine prava”. Ustavni sud takođe smatra da podjela vlasti podrazumijeva i “zabranu međusobnog uplitanja”.
Uplitanje Parlamentarne skupštine u ustavne nadležnosti Predsjedništva predstavlja povredu Ustava i načela podjele vlasti – na isti način nelegalno kao kada bi Parlamentarna skupština donijela zakon koji bi se Ustavnom sudu BiH naložilo da u određenoj stvari pred ovim sudom odluči na određeni način – ističe se u Izvještaju.
U tekstu se ukazuje da se članom 84 pokušava Predsjedništvo BiH lišiti ovlašćenja, a takve zabranjene postupke iz tog člana blokira Ustav, što znači da oni nemaju nikakvo pravno dejstvo.
– Proponenti članstva BiH u NATO-u, takođe, tvrde da odluka ranijeg Predsjedništva BiH o saradnji sa NATO-om zvaničnicima BiH nalaže da zatraže članstvo u taj savez. Međutim, ne postoji odluka Predsjedništva o dostavljanju ANP-a, a u svakom slučaju, raniji saziv Predsjedništva ne može pravno da obavezuje aktuelno Predsjedništvo takvom odlukom – navodi se u Izvještaju Vlade Srpske.
U ovom dokumentu se podsjeća i da evropske integracije ni na koji način nisu povezane sa članstvom u NATO-u, niti to članstvo utiče na evropske integracije.
– Zvaničnici EU odbili su ideju da su članstvo u EU i članstvo u NATO-u povezani. Pet članica EU nisu članice NATO-a, a pet članica NATO-a iz Evrope nisu članice EU. Izmišljati vezu između evropskih i NATO integracija, koju ne priznaju ni EU ni SAD, tipičan je manevar koji ide na ruku onima koji bi izgubili u reformama nužnim za evropske integracije – ocijenjeno je u 22. Izvještaju Vlade Republike Srpske.