BANJALUKA – Uslovi za odlazak u penziju u Evropi i svijetu se posljednjih godina često menjaju. Reforme su uglavnom uslovljene činjenicom da je životni vijek sve duži, ali i nedostacima penzionih sistema. Zbog toga se sve više zemalja odlučuje za pomijeranje starosne granice koja je potrebna za penzionisanje.
U Srbiji je Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju izmijenjen je 2014. godine. Od tada se za žene svake godine mijenjaju uslovi za penziju i to po pravilu da se starosna granica pomjera u rasponu od dva do šest mjeseci godišnje. I tako sve do 2032. godine kada će dame moći da idu u penziju sa 65 godina starosti, godinu dana i deset mjeseci duže nego danas.
Starosna granica za penzionisanje u regionu je mnogo oštrija. Nove zakone za odlazak u penziju dobile su Crna Gora, Hrvatska, Poljska, promene najavljuje i Njemačka… U zavisnosti od zemlje u pojedinim državama u penziju će se moći sa mnogo više godina nego što je to slučaj unašoj zemlji.
Njemačka
Sa dolaskom nove koalicione vlade Njemačke predstavljen je niz socio-ekonomskih izmijena sa ciljem da se poboljša životni standard stanovnika. Među predlozima našao se i jedan koji se tiče njemačkih penzija, od kojih živi i veliki broj penzionisanih gastarbajtera u Srbiji. Jedan od prijedloga je uvođenje minimalnog nivoa penzija koji bi iznosio 48 odsto bruto prosečne plate. To bi značilo da će biti uvedena minimalna penzija koja će iznositi oko 1. 390 evra i biće viša od trenutne prosječne koja iznosi 1. 350 evra.
Ranija starosna granica u Njemačkoj za penzionisanje bila je 65 godina i sedam mjeseci. Sada redovno penzionisanje u Njemačkoj je sa 67 godina dok je prevremeno moguće sa najmanje 63 godine života kada je i penzija umanjena.
Danska
U Danskoj se u penziju ide sa 65 godina starosti. Odlazak u penziju moguće je odložiti do 10 godina što na kraju znači i veću penziju.
Da biste stekli pravo na starosnu penziju, pravila su sledeća: minimalni uslov je tri godine boravka u Danskoj između 15. godine starosti i starosne granice za odlazak u penziju. Za ljude koji nisu ni državljani Danske ni državljani EU, ovaj uslov je povećan na 10 godina, pri čemu najmanje 5 godina mora biti neposredno prije starosne granice za odlazak u penziju. Štaviše, penzija se proporcionalno smanjuje ako je penzioner živio manje od 40 godina u Danskoj prije nego što je navršio starosnu granicu za penzionisanje.
Novi danski penzioni model, omogućio je da 38.000 ljudi do 2022. godine odu u penziju i prije ispunjavanja starosne granice. Taj broj trebalo bi da se do 2025. godine poveća na 49.000 ljudi, prenosi Blic.
Ovo pravilo odnosi se na ljude koji imaju 42 godine staža i 61 godinu starosti. Najnovija reforma penzionog sistema namenjena je prije svega osobama koje rade fizički teške poslove.
Premijerka Mete Frederiksen prokomentarisala je ovu odluku riječima da “ljudi treba da odu u penziju prije nego što ih rad potpuno iscedi kako bi uživali u ostatku života, posvetili se porodici i interesovanjima kojima nisu mogli da se bave tokom radnog vijeka”.
Italija
U Italiji posljednja reforma datira iz 2019. godine, i pravilo je da pored najmanje 20 godina staža, treba imati i najmanje 67 godina starosti. Ova starosna granica važi do 2026. godine za sve kategorije radnika.
Kada govorimo o prevremenoj penziji potrebno je imati najmanje 42 godine i 10 mjeseci staža ako ste muškarac; odnosno najmanje 41 godinu i 10 mjeseci doprinosa ako ste žena.
Austrija
Žene u Austriji odlaze sa 60 godine u penziju, a muškarci sa 65 godina. Starosna granica za penzionisanje žena će se u periodu od 2024. do 2033. godine izjednačiti sa uslovima sa muškarcima.
Što se tiče prevremene penzije žene mogu sa 57 godina, a muškarci sa 62. U tom slučaju penzija je manja za 4,2 odsto godišnje u odnosu na iznos koji bi se dobio za redovnu penziju.
Norveška
U Norveškoj muškarci odlaze u penziju sa 67 godina, a žene sa 64. Uslovi za penzionisanje žena će se pooštravati da bi 2030. godine bili izjednačeni sa muškarcima.
Hrvatska
Za muškarce u hrvatskoj starosna granica za odlazak u penziju je 65 godina, a za žene 63 godine. Planirano je da u Hrvatskoj starosna granica za žene bude povećana na 65 godina. A do 2038. godine planirano je da starosna granica za muškarce bude 67 godina.
(Tekst i foto: Srpskainfo.com)